Traktati I Marrakeshit Për Të Lehtësuar Aksesin Në Veprat E Botuara Për Personat Që Janë Të Verbër, Me Shikim Të Dëmtuar Ose Me Aftësi Të Kufizuara Të Tjera Të Printimit

Pse po bëjmë fushatë

Traktati përcakton kuadrin ligjor për modifikimet e nevojshme në regjimet kombëtare të së drejtës së autorit për të zbatuar përjashtimet ligjore nga e drejta e autorit për anëtarët kontraktues të WIPO-së për t’u mundësuar subjekteve të autorizuara të ndajnë koleksionet e tyre të librave të aksesueshëm përtej kufijve kombëtarë me entitete të tjera dhe me individë të verbër, me shikim të ulët dhe me aftësi të kufizuara të shtypura. Ky është traktati i parë i pronësisë intelektuale që përfiton interesat publike dhe jo interesat e mbajtësve të të drejtave dhe mbylli gati pesë vjet negociata të vështira nga WBU me mbështetjen aktive të ekipit të EBU dhe në bashkëpunim me OJQ të tjera.

Aktualisht, ligji për të drejtën e autorit është një juridiksion kombëtar i cili ka efektin e parandalimit të organizatave të verbër që të ndajnë libra me vendet fqinje, duke shkaktuar kështu dyfishim të konsiderueshëm të panevojshëm të prodhimit të librave në formate të aksesueshme. Traktati do të rrisë ndjeshëm disponueshmërinë e librave të aksesueshëm në të gjithë botën dhe do të mbështesë zbutjen e urisë mbizotëruese të librave. Aktualisht vetëm 5% e të gjithë librave të botuar në vendet e zhvilluara dhe më pak se 1% në vendet në zhvillim prodhohen ndonjëherë në formate të aksesueshme – si braille, print i madh dhe audio – që njerëzit me shikim të dëmtuar dhe njerëzit me aftësi të kufizuara të printuara kanë nevojë për kënaqësi të barabartë leximi. .

Historia E Fushatës

Siç shkroi drejtuesja e fushatës sonë Bárbara Martín Muñoz në EBU Focus , “Rruga për në Marrakesh ishte një rrugë e gjatë, gjarpëruese dhe e vështirë që iu deshën 4 vjet për të udhëtuar dhe 26 të tjera për t’u shtruar. Në fillim, kërkesa nga shtetet anëtare të WIPO (Organizata Botërore e Pronësisë Intelektuale) për të punuar në një traktat mbi përjashtimet dhe kufizimet u pa si e panatyrshme nga shumica e tyre. Ata e patën të vështirë të kuptonin pse ishte i nevojshëm një traktat i tillë dhe nuk arritën të kuptonin se asgjë në tekstin e propozuar nuk do të dëmtonte regjimin ndërkombëtar të së drejtës së autorit. Në fazat përfundimtare të negociatave, disa donin ta shihnin traktatin si një “nxitje për botuesit”, ndërsa të tjerë me humor e panë atë si një “traktat për të mbrojtur mbajtësit e të drejtave kundër personave me aftësi të kufizuara të shtypit””.

Traktati përfundimisht u miratua më 27 qershor 2013 dhe ai hyri në fuqi më 30 shtator 2016, pas 20 ratifikimeve të para.

BE-ja e nënshkroi traktatin më 30 prill 2014 dhe iu desh pothuajse aq kohë sa WIPO të binte dakord, më 13 shtator 2017, për dy pjesë të legjislacionit: Direktivën (BE) 2017/1564. (Lidhja e jashtme), që do të zbatohet ndërmjet shteteve anëtare të BE-së dhe Rregullorja (BE) 2017/1563 (Lidhja e jashtme), për të rregulluar zbatimin e Traktatit ndërmjet shteteve anëtare të BE-së dhe vendeve jo anëtare të BE-së. Të dy ndryshojnë kuadrin ligjor ekzistues në Bashkimin duke parashikuar një përjashtim të detyrueshëm nga të drejtat e harmonizuara që ato do të prekin sipas neneve të Traktatit të Marrakeshit.

Më 23 janar 2018, Parlamenti Evropian dha dritën jeshile që BE-ja të ratifikojë Traktatin.

Pak para hyrjes në fuqi të dy instrumenteve ligjore të BE-së (11 tetor 2018) BE ratifikoi Traktatin e Marrakeshit (Lidhja e jashtme)më 1 tetor 2018, gjatë një sesioni të jashtëzakonshëm të Asamblesë së Përgjithshme të WIPO-së. EBU u përfaqësua nga Bárbara Martín Muñoz në ceremoninë e ratifikimit. Shihni deklaratën tonë për shtyp atë ditë.

Në fushatën tonë kemi shumë aleatë, përkatësisht Unionin Botëror të të Verbërve (Lidhja e jashtme)WIPO (Lidhja e jashtme)ose IFLA (Lidhja e jashtme)në nivel ndërkombëtar, EDF (Lidhja e jashtme)në nivel të BE-së, së bashku me shumë të tjerë në nivel kombëtar.

Gjendja Aktuale

(24/08/2022)

Ratifikimi i Traktatit të Marrakeshit nga BE-ja plotëson ligjin e BE-së dhe i bën dispozitat e Traktatit të detyrueshme për të gjitha shtetet anëtare të tij.

Që nga miratimi i Direktivës së Traktatit të Marrakeshit, fokusi është zhvendosur te shtetet anëtare të BE-së , të cilët duhet të integrojnë legjislacionin e ri të BE-së në ligjet e tyre kombëtare për të drejtat e autorit.(Lidhja e jashtme)deri më 11 tetor 2018. Në momentin që BE ratifikoi Traktatin, jo të gjitha vendet e BE-së e kishin zbatuar Direktivën. Ratifikimi nuk ishte i kushtëzuar ligjërisht nga të gjitha vendet e BE-së që e kishin transpozuar direktivën në legjislacionin e tyre kombëtar. Deri më sot, të gjitha vendet e BE-së kanë zbatuar Direktivën e BE-së.

Duke parë përtej BE-së (përditësuar së fundi 05/07/2023)

Deri më sot, rreth 120 vende në botë i janë bashkuar Traktatit, nga të cilat 42 në Evropë, duke përfshirë këto nga jashtë BE-së: Rusia, Moldavia, Zvicra, Serbia, Bjellorusia, San Marino, Bosnje-Hercegovina, Norvegjia, Lihtenshtajni, Islanda, Mali i Zi, Armenia dhe Ukraina, të cilët u bashkuan në qershor 2023. Për sa i përket Mbretërisë së Bashkuar, Direktiva dhe Rregullorja e BE-së kishin hyrë në fuqi përpara daljes së vendit nga BE; Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar konfirmoi ratifikimin e saj në tetor 2020 dhe Traktati hyri në fuqi më 1 janar 2021, në tranzicion të qetë me përfundimin e periudhës së tranzicionit pas Brexit.

HAPAT E ARDHSHËM

Shqetësimi ynë kryesor në lidhje me zbatimin kombëtar ishte nëse secili shtet anëtar i BE-së do të zgjidhte apo jo, siç u lejon Direktiva të bëjnë, një “të drejtë kompensimi” për mbajtësit e të drejtave dhe botuesit. I kemi bërë thirrje që të mos e bëjnë këtë. Fatkeqësisht, disa vende të BE-së kanë zgjedhur ose duket se po zgjedhin një “taksë aksesi” të tillë, siç është më e saktë ta përshkruajmë atë. Sipas njohurive tona, deri më sot, midis 24 vendeve të BE-së që kanë transpozuar direktivën, vetëm këto të mëposhtme kanë zgjedhur një skemë kompensimi për mbajtësit e të drejtave: Austria dhe Gjermania, si dhe – vetëm për librat audio – Danimarka. dhe Finlanda.

Një shqetësim tjetër është nëse legjislacioni kombëtar do të kërkonte që subjektet e autorizuara, në mënyrë që të përfitojnë nga dispozitat e Traktatit, të jenë në një listë të miratuar – gjë që do të ishte në kundërshtim me deklaratën e rënë dakord mbi nenin 9 të Traktatit. Ne kemi më pak dukshmëri se cilat vende po e imponojnë një kërkesë të tillë. Bullgaria, Qiproja, Franca dhe Gjermania dhe Italia sigurisht që janë.

Këto janë çështje që i kemi sjellë në vëmendje Komitetit të OKB-së për CRPD, për t’i ngritur në listën e tyre të çështjeve për raportin e tyre për BE-në në 2022.

Në maj 2022, ne u dërguam anëtarëve tanë në BE një kërkesë për komente mbi rezultatet e Traktatit të Marrakeshit deri më tani dhe në veçanti, kur është e zbatueshme, mbi ndikimin e një skeme kompensimi për mbajtësit e të drejtave të autorit dhe detyrimin për t’u regjistruar në një listë të subjekteve të autorizuara. Ne jemi në procesin e mbledhjes së përgjigjeve dhe përfundimisht duke i analizuar ato në funksion të vlerësimit të Komisionit Evropian të Direktivës së Traktatit të Marrakeshit të BE-së (akti ligjor që zbaton Traktatin brenda BE-së) deri në tetor 2023. Kjo do të jetë mundësia jonë e parë për të lejuar Komisioni e di se deri në çfarë mase Traktati i ka përmbushur premtimet e tij deri tani dhe ku qëndrojnë problemet e mundshme.

Evropa më e gjerë:

Jashtë BE-së ne vazhdojmë t’i shtyjmë vendet e tyre që të ratifikojnë Traktatin sa më shpejt të jetë e mundur, ne po shikojmë veçanërisht Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut si vendet më pranë anëtarësimit në Traktat. Në qershor 2022, në mbështetje të anëtarit tonë në Shqipëri, ne i dërguam një letër ministrit shqiptar të kulturës për t’i kërkuar vendit të finalizonte procesin e anëtarësimit në Traktat.

Në përgjithësi, ne përpiqemi të sigurohemi që të gjithë palët e interesuara të kuptojnë dispozitat e Traktatit dhe të punojnë ngushtë me qeverinë e tyre kombëtare për një zbatim të shkolluar dhe të plotë të Traktatit, duke rritur ndërgjegjësimin dhe trajnimin e zyrtarëve qeveritarë për nevojën dhe rëndësinë e , Traktati; dhe për masat e shumta mbrojtëse që përmban për të siguruar që të mbrohen edhe interesat e mbajtësve të të drejtave.

Ne do të dëshirojmë të monitorojmë respektimin efektiv të Traktatit në vendet (BE ose jo) që janë efektivisht të lidhura prej tij.

Më Shumë Informacion

Fushata në nivel kombëtar:

Më 27 Prill 2018 në Sofje, Republika Dixhitale – një Organizatë Joqeveritare Bullgare ( www.digrep.bg (Lidhja e jashtme)) në bashkëpunim me Bibliotekën Kombëtare të Bullgarisë dhe Universitetin e Studimeve Bibliotekare dhe IT (UniBIT) do të ketë një ngjarje në lidhje me Traktatin e Marrakeshit, ky është prezantimi nga Bárbara Martín nga EBU. (Lidhja e jashtme).

Leximi më tej :

Njoftimet për shtyp dhe letrat e pozicionit:

  • 01 tetor 2018, Qasja në librat e formatit të aksesueshëm: BE dhe EBU në të njëjtën faqe .
    Njoftimi për shtyp në anglisht i disponueshëm në versionet pdf dhe docx .
    Për njoftimet e mëparshme për shtyp mbi këtë temë, shihni faqen e njoftimit për shtyp
Share